Coachende houding nodig voor mensen met psychische klachten en burn-out
Prof. dr. Floortje Scheepers hoogleraar, psychiater en auteur van 'Mensen zijn ingewikkeld’ heeft op vrijdag 4 oktober jl. ruim honderd NOBCO coaches toegesproken tijdens een event van de vaksectie Vitaliteit, Stress en Burn-out bij de Social Impact Factory in Amsterdam.
Na haar deskundige en bevlogen betoog concludeerde ze dat een coachende houding nodig is voor mensen met psychische klachten en burn-out:
· Door een coachende houding ontstaat een cyclisch proces dat de behandelaar en cliënt samen doorlopen op gelijkwaardig niveau. Zoals Floortje zegt: “er is radicale gelijkwaardigheid nodig”. Dan kun je samen begrijpen, leren en verbeteren.
· Vanuit deze verbinding en een luisterend oor wordt ruimte geboden voor de persoonlijke ervaring van de cliënt. Via tal van initiatieven wordt hier momenteel al vorm aan gegeven in o.a. het UMC Utrecht.
· Deze coachende houding vraagt de behandelaar in eerste instantie om de rugzak met kennis en protocollen gesloten te houden. En deze alleen te openen indien het werkelijk bijdraagt aan het (herstel)proces.
· Met de ruimte die hierdoor ontstaat voor de ervaring van de cliënt kan er betekenis worden gegeven aan de vraag waar het echt over gaat bij mensen met psychische problemen. De verhalen achter de klachten en symptomen komen hierdoor naar boven wat bijdraagt aan het herstelproces. Creativiteit is hierbij een treffend hulpmiddel, bijvoorbeeld in de vorm van fotografie.
Daarnaast deed Prof. dr. Sarah de Mul, hoogleraar Cultuur, Diversiteit en Inclusie een betoog over burn-out vanuit cultuurwetenschappelijk perspectief. Vanuit haar ervaringsdeskundigheid kon zij zich vinden in de woorden van Rosi Baidotti: “Burn-out als een breekpunt dat herijking vereist”. Ze deelde met de NOBCO-Coaches o.a. de volgende inzichten:
· Als volksziekte nummer één is stress geen kwestie van het individu, maar van het collectief dat bekeken zou moeten worden vanuit cultuur-maatschappelijk fenomeen. Volgens Sarah te benaderen vanuit het individu, vanuit de werkcontext én de samenleving door experts vanuit diverse disciplines.
· Stress en burn-out als cultuur narratief. Burn-out als verhaal verbonden met andere verhalen. Bijzonder dat de term burn-out in 1960 voor het eerst werd geïntroduceerd vanuit de literatuur (Roman aburnt-case van Graham Greene). Hedendaagse termen zijn ‘lege batterij’ of ‘opgebrande lucifer’.
· Stress als cultuur-maatschappelijk fenomeen. Denk aan de ‘ratrace’ en een cultuur van overwerken. Collectieve denkbeelden zoals een geloof in oneindige groei en een geloof dat individuen zich door eigen verdiensten omhoog kunnen werken dragen bij aan stress en burn-out in deze tijd. De oplossing ligt dus niet alleen op individueel niveau.
· Een werkelijke oplossing vereist sociale verandering en een cultuuromslag die al gedeeltelijk gaande is. Denk aan de “deep growth beweging” die wijst op de tegenstelling tussen doorlopende economische groei en de eindigheid van onze planeet.
Meer weten over de Vaksectie Vitaliteit Stress en Burn-out? Bekijk de pagina Vitaliteit, stress en burn-out.
Op de foto zie je v.l.n.r.: Wendelyn Leenheer, Greet Vonk, Sarah Hendriks, Floortje Scheepers en Sarah de Mul.