Wetenschapsblog: de coaching chatbot

In 2019 werd Vici ontwikkeld, een coaching chatbot (zie coachvici.com). Coach Vici is gespecialiseerd in één specifiek aspect van coaching: mensen begeleiden bij het formuleren en bereiken van doelen. Je kunt een gesprek met Coach Vici vergelijken met een whatsapp gesprek met een chatbot. In de eerste fase van de coaching richt Coach Vici zich op het duidelijk krijgen van het doel, vervolgens staat het monitoren van de vooruitgang centraal. Coach Vici stelt dan vragen als “ik ben heel nieuwsgierig naar je vooruitgang. Hoe gaat het sinds de laatste keer dat we elkaar spraken?”. In hoeverre is Coach Vici inderdaad behulpzaam bij het bereiken van doelen? En hoe doet Coach Vici het in vergelijking met een menselijke coach? Onderzoekers Terblanche (tevens bedenker van Coach Vici) en collega’s voerden een tweetal studies uit om antwoorden te vinden op deze vragen.

In één van de uitgevoerde studies werden deelnemers die gebruik maakten van Coach Vici vergeleken met deelnemers die geen gebruik maakten van de chatbot (en ook geen coaching op een andere manier ontvingen). De onderzoekers waren geïnteresseerd of mensen met behulp van Coach Vici in staat waren om hun doelen te bereiken. Aan alle deelnemers werd op acht verschillende momenten gevraagd in welke mate zij succesvol waren in het bereiken van hun doel. Wat bleek: zowel de deelnemers die gebruik maakten van Coach Vici als deelnemers die dat niet deden (en ook geen andere coaching kregen), lieten vooruitgang zien als het ging om het bereiken van hun doelen. Wel viel deze vooruitgang bij deelnemers die Coach Vici niet gebruikten stil vanaf het vierde meetmoment. Tegen het einde van de studie waren er duidelijke verschillen te zien in het bereiken van doelen tussen deelnemers die gebruik maakten van de chatbot en deelnemers die dat niet deden.

Het gebruiken van een coaching chatbot lijkt dus effectief te zijn als het gaat om het bereiken van doelen. Maar welke verschillen zijn er met de inzet van een menselijke coach? Om dat verschil te toetsen, legden de onderzoekers de resultaten van de bovenstaande studie naast een studie die zij al eerder hadden uitgevoerd. Bij die eerdere studie werden precies dezelfde vragen gesteld aan deelnemers over het bereiken van doelen. Ook was het aantal meetmomenten hetzelfde, zodat vergelijken enigszins mogelijk was. In deze eerdere studie bestond de coaching uit coaching via Skype. De invulling van de Skype coaching stond niet vast en was vrij in te vullen door coach en coachee. De coaching werd uitgevoerd door gecertificeerde coaches en vond één keer per maand plaats. Ook in deze studie was er een groep deelnemers die wel coaching ontving en een groep deelnemers die geen coaching ontving, de zogenaamde controlegroep. Wat bleek wanneer de onderzoekers de resultaten van beide studies met elkaar vergeleken: Er waren geen verschillen tussen Coach Vici en (menselijke) coaching via Skype als het ging om het bereiken van doelen. Op elk meetmoment waren de scores vergelijkbaar. Coachees die coaching ontvingen via Skype waren dus niet succesvoller in het bereiken van hun doelen dan coachees die werden gecoacht door Coach Vici.

De onderzoekers vermoeden dat het starre vasthouden aan het formuleren en opvolgen van doelen door de coaching chatbot zijn vruchten afwierp, waardoor deze aanpak net zo effectief was als die van de menselijke coach. De onderzoekers verwachten dat bij complexere vraagstukken de menselijke coach mogelijk effectiever is.

Je zou nog kunnen opmerken dat de coaching die werd gedaan door een menselijke coach niet face-to-face plaatsvond maar online, en daardoor niet beter was dan de coaching chatbot. Toch laten verschillende eerdere onderzoeken zien dat online coaching in vele opzichten vergelijkbaar is met face-to-face coaching. Een toekomstig onderzoek waarin Coach Vici wordt vergeleken met face-to-face coaching zou meer uitsluitsel kunnen geven of een coaching chatbot kan wedijveren met een persoonlijke ontmoeting tussen coach en coachee.

Het hierboven beschreven onderzoek is één van de eerste die een vergelijking maakt tussen een menselijke coach en kunstmatige intelligentie. Het roept de vraag op: Is de coaching chatbot een bedreiging of juist een kans voor de coach? Omdat de bovenstaande coaching chatbot een hele specifieke taak kan uitvoeren (het laten formuleren en monitoren van doelen) kan het juist ook goed worden ingezet als aanvulling op een coachtraject. Een dergelijke coaching chatbot kan bijvoorbeeld worden ingezet om een coachee tussen de coachgesprekken actief te laten werken aan het bereiken van diens doelen. Maar de coaching chatbot kan ook voorafgaand aan een eerste gesprek worden ingezet om te helpen bij het concreet maken van doelen. Zoals de onderzoekers opmerken zal er voor meer complexe vraagstukken waarschijnlijk alsnog menselijke coaching nodig zijn. Althans, totdat een nieuwe generatie coaching chatbots zich aandient.

Noot: Uiteraard heb ik ook aan ChatGPT gevraagd of deze voor mij een wetenschapsblog kon schrijven over dit specifieke onderzoek. Het bovenstaande onderzoek is echter te recent en daarom niet beschikbaar voor ChatGPT. Ook lijkt ChatGPT geen blogs te kunnen schrijven over specifieke onderzoeken. ChatGPT gaf wel aan te begrijpen dat deze beperking voor mij frustrerend kon zijn, dat wil zeggen, in het geval het een menselijke persoonlijkheid had gehad.