In gesprek met José Mark, een pionier in de coachwereld

Even voorstellen

Maar eerst, hoe omschrijven anderen jou? Anderen omschrijven José als iemand met een professionele visie, transparant en altijd betrouwbaar. Ook heeft ze gevoel voor humor en is ze zeer betrokken bij de professionalisering van het coachvak. Vanuit haar bedrijf op het Gelderse platteland praat ze je graag bij. 

Terugblik op het coachvak

Het is bijzonder om te zien wat voor omslag coaching door de jaren heen heeft gemaakt. Zeker toen José een tijdje in de Verenigde Staten verbleef. Daar heeft ze coaching ontdekt en veel cursussen gevolgd. De interesse voor persoonlijke groei en ontwikkeling heeft haar altijd gedreven. De liefde voor coaching werd daar echt aangewakkerd. In 1997 begon ze met een eigen coachpraktijk. Inmiddels heeft ze al heel wat ervaring opgedaan en zit ze al 28 jaar in het coachvak. 

“Toen ik voor het eerst met coaching in aanraking kwam, wist ik: dit is waar ik mijn leven aan wil wijden,” vertelt ze. Destijds moest ik mensen nog vaak uitleggen wat ik precies doe met coaching, want dit was toen nog niet zo bekend." Sinds 2005 is ze directeur van CoachNetwerk en werkt ze alleen samen met gecertificeerde coaches voor de juiste match tussen coach en coachee. Professionaliteit is ook echt een belangrijke kernwaarde die ze nastreeft en daar valt binnen het coachvak nog veel te winnen. Daarom heeft José 20 jaar geleden CoachNetwerk opgericht om écht het verschil te maken. 

Ontwikkelingen door de jaren heen

Wat velen – in de tijd toen José 28 jaar geleden begon –  niet door hadden is het feit dat persoonlijke ontwikkeling ook in lijn staat met je zakelijke ontwikkeling. Want hoe beter je weet wie je bent en wat jouw kwaliteiten zijn, hoe beter je dit ook op zakelijk vlak tot uiting kunt brengen. Reflectie is daarin heel belangrijk. Voor die tijd werd het werken aan jezelf of coaching in geheel veelal als zweverig gezien. Grote namen als Deepak Chopra werden pas jaren later erkend. Wel kreeg loopbaancoaching steeds meer aandacht onder leiding van Adriaan Hoogendijk. Verder was de term coaching nog nauwelijks bekend.

"Hoe anders is dat nu? Tegenwoordig groeit het aantal mensen dat zich coach noemt flink. Coaching is geen beschermd beroep, waardoor iedereen zich al gauw coach kan noemen. Grote beroepsorganisaties zetten zich in voor professionalisering van het coachvak. In de bewustwording van wat een coach nu werkelijk doet, daar liggen nog kansen." Zo noemt José diversificatie als belangrijke eerste stap. 

Diversificatie als sleutel tot professionalisering

Diversificatie is een belangrijke stap voor de verdere professionalisering van de coachbranche. “Coaching is nu een breed containerbegrip. Er zijn verschillende soorten coaching, maar deze zijn vaak onduidelijk. Een duidelijk onderscheid en heldere standaarden zouden helpen om cliënten de juiste richting te wijzen.” Ze legt uit dat door de verschillende specialisaties te erkennen en te certificeren, cliënten sneller de juiste match vinden en het coachvak de professionaliteit uitstraalt die het verdient."

Zo vult José aan: "Laten we dus beginnen met diversificatie. Daarna kun je kijken wat ieders specialisme nodig heeft. Vroeger kende men bijvoorbeeld alleen de functietitel van een diëtiste en nu heb je afvalcoaches of dieetcoaches. Maar ook opruimcoaches. Er zijn wel 100.000 coaches in Nederland, maar de groep coaches die echt staan voor professionalisering en dit ook uitdraagt, is vele malen kleiner. Het gaan niet om beter of slechter, maar het is iets totaal anders en je kunt het niet vergelijken." 

Het belang van certificering

José benadrukt het belang van gecertificeerde coaches en de kwaliteit die je daarmee uitstraalt. “Er moet meer duidelijkheid komen over wat coaching precies inhoudt en wat het onderscheid is tussen de verschillende vormen van coaching. Dit maakt certificering essentieel. Wanneer coaches zonder enige standaard werken, dan weet een cliënt niet wat te verwachten en kan bij problemen nergens terecht.” Het ontbreken van heldere richtlijnen en kwaliteitsstandaarden is een klacht die José vaak tegenkomt.

Voorkom risico's tussen coach en coachee

Waar mensen vaak niet bij stilstaan is als je een coachvraag neerlegt bij een niet-gecertificeerde coach je nergens je klacht kwijt kunt. Daardoor krijgt het vak soms ook een slechte naam. Het scheelt al als veel mensen hierover geïnformeerd zijn en de noodzaak ervan kennen. Zodat het logisch is voor iemand die een coach zoekt dat je niet zomaar iemand neemt die niet is aangesloten bij een beroepsorganisatie. Sinds de oprichting van de Nederlandse Orde van Beroepscoaches (NOBCO), waarbij ze sinds 2002 betrokken is, zet José zich in om coaching te professionaliseren en te certificeren. “De samenwerking met NOBCO en onze rol als partner weerspiegelt ons streven naar een serieus en professioneel coachvak. Alleen coaches die een gecertificeerde coachopleiding hebben gevolgd zijn bij ons aangesloten, en dat wil ik ook uitdragen: coaching is een serieus vak, en dat moet je aantoonbaar kunnen maken.”

De eerste aangesloten coachprofessional

Leuk om te weten is dat José in 2003 zelf de allereerste coachprofessional was die door NOBCO is gecertificeerd. Daarnaast heeft ze in verschillende commissies gewerkt aan het verhogen en borgen van de kwaliteit van het coachvak.

Ambassadeur

Wat heeft jullie bewogen om het partnerschap aan te gaan? Vanaf het begin is ze al nauw betrokken bij NOBCO. "Toen CoachNetwerk werd opgericht was het al vrij snel duidelijk dat ze alleen willen samenwerken met beroepsorganisaties en gecertificeerde coaches op het hoogste niveau. Enkele beroepsorganisaties zetten zich hiervoor in. Dat waren toen drie onafhankelijke organisaties: NOBCO, Noloc en ICF. We zijn altijd ambassadeur geweest van NOBCO. De lijnen zijn altijd heel kort en fijn. Zo is het heel organisch door de afgelopen jaren heen gegroeid."

“De kracht van het partnerschap met NOBCO ligt in het uitdragen van kwaliteit en het stellen van eisen aan de vakbekwaamheid van coaches. We willen mensen vertrouwen geven in hun keuze voor een coach,” aldus José.

Toekomstvisie

José sluit af met een duidelijke ambitie: “Ik hoop dat NOBCO en CoachNetwerk samen een standaard neerzetten, waardoor het mkb ons goed weet te vinden en vertrouwt op ons kwaliteitsniveau. We willen duidelijk maken waar we voor staan en daarmee bijdragen aan het behoud van kwaliteit in de coachbranche.” Ze ziet voor NOBCO, samen met beroepsorganisaties als Noloc en ICF, ook een rol weggelegd als waakhond in de coachbranche. Waarbij de beroepsorganisaties hun krachten (nog) meer bundelen om dit belang samen naar buiten te brengen.

Kortom, met haar jarenlange ervaring en vastberadenheid, blijft José een inspiratiebron in de coachwereld en een voorvechter van een professioneel, certificeringsgedreven coachvak in Nederland.