Blog 'Contact met de coachee en met oude pijn'

Diverse NOBCO-coaches schrijven blogs over het thema van het e-magazine Coach.
Deze blogs worden gepubliceerd in het e-magazine. Voor e-magazine #3 2021 is het thema ‘Contact’.

Jaren terug, toen ik nog beginnend coach was, had ik een kennismakingsgesprek met een coachee. Zijn hulpvraag had betrekking op het maken van een nieuwe loopbaanstap. Een jaar daarvoor had hij zijn zoontje verloren. Hij wilde het echter nadrukkelijk niet over het verleden hebben: ‘Ik heb geen behoefte aan zweverig gedoe, daar gaat mijn vraag niet over’. ‘Dat is prima, daar hoeven we het ook niet over te hebben’, antwoordde ik.

Mijn antwoord ging in tegen de innerlijke stem in mij die zei: hoe kun je afscheid nemen en opnieuw beginnen als je het niet wilt hebben over het verliezen van je kind? Maar ik was onervaren en te eager om deze coachee als klant binnen te halen. Ik hechtte toen ook minder waarde aan mijn intuïtie. De coachee is echter afgehaakt ‘vanwege een gebrek aan een klik’. Kort daarna ging hij aan de slag bij een andere coach, om te praten over het verlies van zijn kind...

Keihard besluit

Pasgeleden had ik weer een kennismakingsgesprek. Deze coachee zocht hulp voor zijn lichamelijke en emotionele klachten die maar niet overgingen.

De lijst van hulpverleners die hij al bezocht had was indrukwekkend. Niets werkte – niet wezenlijk althans, hij bleef achter met de diagnose SOLK (somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten). Ik vroeg hem waarom niets voor hem werkte. Hij zei: ‘Toen de psycholoog over mijn verleden begon, was ik er helemaal klaar mee. Ik wil het helemaal niet over het verleden hebben, dat is niet relevant voor waar ik nu mee zit. Dat is een keihard besluit. Dus daarover beginnen is zinloos. Binnen no time was ik afgehaakt.’

Ik besluit voorzichtig verder te vragen. Waarom is het zinloos om te praten over het verleden? Vanwaar dat keiharde besluit? Ik vermoed dat dat nodig was geweest, als zijn enige strohalm voor zelfbescherming. Er ontstaan vage contouren van een verleden dat – vermoed ik – hem pijn hebben gedaan. Oude pijn die hij niet wil voelen, laat staan ermee aan de slag gaan. Sommige werksituaties en collega’s roepen woede bij hem op – dat wil hij koste wat het kost vermijden, wegdrukken. Ik vraag hem of hij weet wat de functie van boosheid en woede is. Samen komen we uit bij grenzen bewaken, zichzelf beschermen, overleven. Hij is even stil. Het lijkt een nieuw inzicht voor hem.

Ruimte

Hij bekrachtigt zijn stellingname een paar keer gedurende het gesprek: ‘Ik wil het niet over vroeger hebben, dat is een bewust besluit’. Tegelijkertijd ontstaat enige ruimte om wat flarden uit het verleden aan te stippen. Het is onwennig voor hem, dat zie ik. Hij is zoekende, alsof hij ook verrast is door zichzelf, dat hij niet al opgestaan en vertrokken is.

‘Ik wil geen zweverigheid’, zegt hij. ‘Wat versta je daaronder?’ vraag ik. ‘Nou, alles wat je niet kunt zien, wat niet tastbaar is, dus dingen die er niet zijn’, legt hij me uit. ‘Zuurstof, liefde, verdriet, woede, de dood – ze zijn niet zichtbaar, maar bestaan wel. Vind je die ook zweverig?’ ‘Nee, die niet’, zegt hij. Hij weet ook niet zo goed meer wat hij onder zweverigheid verstaat.

‘Stel nou, dat het de moeite waard zou zijn om het over vroeger te hebben, omdat je daardoor ook je conflicten op het werk oplost… Stel dat jij aan mag geven waar voor jou de grens is en dat ik dat respecteer en tegelijkertijd samen met jou op zoek ga naar werkelijke antwoorden op je uitdagingen in het hier-en-nu… Zou het dan wel mogen, samen onderzoeken wat jou zo vastberaden maakt in het wegduwen van herinneringen, mensen, gevoelens?’

Het mag. We gaan op reis. Verleden, heden en toekomst verbindend.

Leona Aarsen - coach, psychosociaal therapeut, EMDR Master Practitioner en traumatherapeut in opleiding